ලංකාවම කථාවෙන Starlink

ලෝකප්‍රකට SpaceX සමාගමේ වේගවත් අන්තර්ජාල සේවාව වන 'Starlink' ශ්‍රී ලංකාවේ නිල වශයෙන් අරඹන බව එහි හිමිකරු ඊලෝන් මස්ක් 2024 ජූලි මස 2 වන දින නිවේදනය කළේය. මෙම අන්තර්ජාල චන්ද්‍රිකා පද්ධතිය 2019 වර්ෂයේදී ලොවට හඳුන්වා දෙන ලද අතර, වර්තමානය වන විට ලෝකයේ රටවල් 130කට අධික සංඛ්‍යාවක මෙම සේවාව භාවිතා වේ. Starlink පද්ධතිය පහළ පෘථිවි කක්ෂයේ (Low Earth Orbit) පිහිටා ඇති චන්ද්‍රිකා ජාලයක් මගින් ක්‍රියාත්මක වන අතර, මෙම තාක්ෂණය භාවිතයෙන් පරිශීලකයින්ට වේගවත් හා බාධාවකින් තොර අන්තර්ජාල සේවාවක් ලබා දීම සිදු කෙරේ. මෙම ව්‍යාපෘතිය යටතේ දැනටමත් චන්ද්‍රිකා 7,000කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් කක්ෂගත කර ඇති අතර, 2026 වන විට එම සංඛ්‍යාව 12,000 දක්වා වැඩි කිරීමට සැලසුම් කර ඇත. ඉදිරි වසරවලදී චන්ද්‍රිකා ගණන 30,000 ඉක්මවන තෙක් ව්‍යාප්ත කිරීමට නියමිතව තිබේ. Starlink සේවාව භාවිතා කිරීම සඳහා පරිශීලකයින්ට විශේෂ රවුටරයක් (user terminal) අවශ්‍ය වන අතර, එය සවිකිරීමට ඉතා පහසු ලෙස නිර්මාණය කර ඇත. මෙහි බාගත වේගය තත්පරයට මෙගාබිට් 50 සිට 250 දක්වා (50-250 Mbps) ඉහළ මට්ටමක පවතින බව SpaceX සමාගම ප්‍රකාශ කර ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ දුරස්ථ ප්‍රදේශවල සහ අඩු අන්තර්ජාල පහසුකම් ඇති ප්‍රදේශවල වේගවත් හා විශ්වසනීය අන්තර්ජාල සේවාවක් ලබා දීමට Starlink සමත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම සේවාව ලබා ගැනීම සඳහා පරිශීලකයින්ට මාසික ගාස්තු ගෙවීමට සිදුවන අතර, එය වෙනත් රටවල මිල ගණන් සමඟ සාපේක්ෂව ගතහොත් ඉහළ මට්ටමක පවතිනු ඇතැයි අනුමාන කෙරේ. එසේ වුවද, රට තුළ අන්තර්ජාල අංශයේ දියුණුවට මෙම පියවර වැදගත් මෙහෙවරක් ඉටු කරනු ඇත.